วันคืนผ่านไป เดือนไม่ได้ตามด้วงมาแวะเที่ยวหาเหมือนอย่างเคย หากเป็นคนอื่น เมฆคงคิดว่าเป็นเช่นนั้นก็สมควรแล้ว แต่สำหรับเดือนนั้นมิใช่ เดือนไม่เหมือนคนอื่น เดือนที่เขารู้จักมาตั้งแต่เล็กจนโตไม่ใช่คนที่เอาอารมณ์ของตนเองเป็นใหญ่ และนั่นยิ่งทำให้เขาเป็นห่วง แต่เมื่ออดรนทนไม่ได้จนต้องถามหาคนน้องจากคนพี่อย...

“Timidly, but eagerly, I went up to the picture, and stood entranced before it. It was Guido's St. Sebastian… The breadth and vastness of light and shade upon those manly limbs, so grand and yet so delicate, standing out against the background of lurid night, the helplessness of the bound arm...

กระผมจักขออยู่เป็นคู่คิดและอยู่เคียงข้างคุณพี่เสมอไป... ดวงตาสีนิลที่จ้องมองมาอย่างแน่วแน่และคำพูดห้าวหาญจริงใจที่ออกมาจากปากของเดือนยังคงวนเวียนอยู่ในห้วงคำนึงของเมฆแม้เจ้าของดวงตาและคำพูดเหล่านั้นจะกลับไปหลายชั่วยามแล้วก็ตาม ชายหนุ่มถอนหายใจแผ่วเบา เหลือบมองบุตรสาวในอ้อมแขนที่หลับได้พักหนึ่งแล้ว...

“พี่ไม่เห็นด้วยเรื่องที่คุณหญิง มารดาของแม่ผิวกับแม่ของพี่ยืนยันจะให้แม่ผิวต้องอยู่ไฟหลังคลอด แต่ช่วงนั้นพี่ต้องตามเสด็จ ไม่อยู่เรือน จะห้ามจะขัดอะไรก็ไม่ได้” น้ำเสียงของเมฆยามบอกเล่าข้อความยามมีโอกาสได้อยู่ด้วยกันตามลำพังในห้องหนังสือนั้นราบเรียบ ดูใจเย็นเหมือนเคย แต่เดือนสามารถจับกระแสของความขุ่น...

ในปีที่เดือนอายุสิบห้า เมฆหรือนายพินัยราชกิจ หุ้มแพรที่ออกเรือนมานานถึงสี่ปีแล้วก็มีบุตรคนแรกกับแม่ผิว ภริยา เป็นบุตรสาวชื่อเหมือน และเป็นปีที่พระสุจริตวินิจฉัยได้เลื่อนบรรดาศักดิ์โดยคงราชทินนามเดิมว่าพระยาสุจริตวินิจฉัย ข่าวดีทั้งสองเรื่องนำความยินดีมาให้คนในครอบครัว ญาติสนิท มิตรสหายที่สนิทชิดเชื้...

หลายปีล่วงผ่าน เดือนใช่เพียงแค่เติบโตทางกาย แต่ความคิด ความรู้สึกของเขาก็เติบโตขึ้นด้วยเช่นกัน ในส่วนของความคิดอ่านและความรู้สึกนั้นอาจเติบโตก่อนที่เขาจะเข้าวัยรุ่นและเป็นหนุ่มด้วยซ้ำไป หากความรักทำให้คนเติบโตทั้งความคิดและจิตใจ เดือนก็เป็นเช่นนั้น แม้ว่าท้ายที่สุดแล้ว รักแรกที่ได้เรียนรู้เป็นความร...

การออกเรือนเป็นเรื่องควรยินดีและเดือนก็ยินดีกับงานมงคลของเมฆ แต่หากให้เอ่ยว่ายินดีอย่างเต็มหัวใจก็ไม่ต่างอะไรจากการกล่าวเท็จ เดือนยอมรับว่าตนเองตื่นตะลึงกับข่าวการแต่งงานของพี่ชายคนโปรด แต่ตระหนกกับความคิดที่เกิดขึ้นของตนเองมากกว่า เพราะเด็กชายไม่เคยคิดว่าสิ่งที่ได้ยินและเป็นเรื่องธรรมดาของชายที่เจ...

คำว่า ‘พ่อเดือนรู้ใจพี่’ เหมือนน้ำค้างที่หยาดต้องใบไม้แรกผลิ ชุ่มชื่นและฉ่ำเย็นในหัวใจอย่างบอกไม่ถูกไม่รู้ว่าเมฆรู้หรือไม่ ว่าถ้อยคำที่เขาเอ่ยออกมาเหล่านี้มีผลต่อใจของคนฟังเพียงใด เสียงนุ่มนวลของชายหนุ่มแผ่วเบาเพียงแค่ได้ยินกันแค่สองคนก็จริง แต่สำหรับเดือนแล้ว เสียงนั้นสะท้อนก้องไปมาอยู่ในหัวใจรอบแ...

หอนกมีลักษณะเป็นศาลาโล่งอยู่บนเรือน ห่างจากหอกลางที่พระสุจริตวินิจฉัยและด้วงนั่งสนทนากันอยู่พอสมควร ถึงจะขึ้นชื่อว่าหอนกแต่เจ้าของบ้านไม่ได้ใช้แขวนกรงนกเลี้ยง เพราะการใช้สอยแท้จริงคือที่อวดไม้ดัด เขามอที่เจ้าบ้านโปรดปราน ใกล้ ๆ กันนั้นมีอ่างปลาตั้งอยู่ ที่นี่เป็นที่ที่เมฆเคยพาเดือนมาเดินเล่นในครั้งแ...

เป็นเวลาเดือนเศษ กว่าผมของเดือนจะขึ้นและพอจะตัดให้เป็นทรงกับเขาได้ เมื่อตัดแล้ว เดือนก็ออกจะรู้สึกแปลก ๆ อยู่ไม่น้อย จะว่าเป็นเด็กก็ไม่ใช่ จะผู้ใหญ่ก็ไม่ถูก เพียงแต่รู้สึกว่าตัวเองเติบโตกว่าเดิมด้วยท่าทีที่คนในครอบครัวแสดงออกและปฏิบัติกับเขาอีกแบบหนึ่ง ไม่ใช่เด็กน้อยหัวจุกที่เคยถูกตามใจมากกว่านี้ แต...

ฤกษ์โกนจุกของเดือนคือเมื่ออายุสิบเอ็ดปี เร็วกว่าเด็กชายคนอื่นอยู่บ้าง แต่ผู้ใหญ่ในบ้านทั้งบิดามารดาก็เห็นพ้องกัน เพราะเดือนเป็นเด็กโตเร็ว ด้วยอายุเท่านี้ก็ตัวยืด แขนขายาว ถ้ารอให้ถึงอายุสิบสามเหมือนเด็กชายส่วนมากที่เจริญด้วยวัยค่อนข้างช้าคงไม่เหมาะ เมื่อปรึกษาเจ้าประคุณหลวงพ่อที่วัดที่ฝากเดือ...

ตั้งแต่รู้ความ เมฆอยู่ในความทรงจำของเดือนมาตลอด เพราะด้วง พี่ชายของเดือนเป็นสหายสนิทของเมฆ บิดาของทั้งคู่รู้จักและสนิทสนมกันมานานตั้งแต่ครั้งยังเป็นมหาดเล็กในวังของพระองค์เจ้าชายพระองค์หนึ่ง เมื่อเจริญก้าวหน้าในที่ทางของตนแล้วก็ยังคบค้าไปมาหาสู่กันมิได้ขาด ถึงด้วงจะไม่ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก เพราะชอบ...

กลุ่มเมฆหนาแผ่กระจายทั่วฟ้ายามราตรีบดบังซ่อนแสงจันทร์คืนเพ็ญไว้เบื้องหลัง อากาศเดือนอ้ายหนาวเหน็บจับใจเพียงใด ใจของคนที่เหม่อมองผืนฟ้านอกหน้าต่างยิ่งเยียบเย็นยิ่งกว่า อึมครึมยิ่งกว่าบรรยากาศภายนอกหลายเท่า ชายหนุ่มที่นั่งอยู่ข้างเตียงคนเจ็บถอนใจยาวนาน ก่อนหันมองยังผู้ที่หลับตานิ่งอยู่ แล้วเปลี่ยนท่า...