วันก่อนเพิ่งอ่านหนังสือ"พม่าเสียเมือง" มา จะขอร่าย ที่มาที่ไปว่าทำไม อยู่ดีๆ พี่หม่องเราถึงไปชกกับผู้ดีอังกฤษได้

หลัง จากพม่าล้มเหลวในการขยายอำนาจไปทางตะวันออกในสมัยพระเจ้าปดุง(ในสงครามเก้า ทัพในสมัย ร.1 และ สงครามหัวเมืองปักษ์ใต้ในสมัย ร.2)กษัตริย์ของพม่าในสมัยต่อมาคือพระเจ้าบายีดอ  (2362-2381) จึงเบนเข็มขยายอำนาจไปทางตะวันตกแทน เพื่อชดเชยกับผลประโยชน์ของตนที่เสียให้ไทยทางด้านตะวันออกให้ไทย(หัวเมือง ล้านนา)

ซึ่งพม่าก็ทำได้ดีสามารถพิชิตยะไข่ อารากันลงได้อย่างราบคาบ พอจะเรียกศักดิ์ศรีของตนกลับมาได้ จนไปประชิดเมืองจิตตะกองอันเป็นเมืองที่ขึ้นกับอังกฤษ และผลจากการที่พม่าขยายตัวมาทางตะวันตก ทำให้ผู้คนแถบนั้นต่างหลบหนีภัยสงครามเข้าไปในเขตอิทธิพลของอังกฤษ

ฝ่าย พม่าก็ส่งทหารติดตามเข้าไป ทางเจ้าหน้าที่อังกฤษก็ผลักดันกลับมาโดยอ้างว่าพม่าล้ำเขตแดนของตน พม่าก็สวนกลับว่าหัวเมืองเหล่านี้ขึ้นกับยะไข่ เมื่อตนยึดครองยะไข่ หัวเมืองเหล่านี้ก็ต้องขึ้นกับตนด้วย แล้วยังงี้จะคุยกันรู้เรื่องไหมเนี่ย นอกจากนี้พม่าพยายามเข้าแทรกแซงการเมืองในรัฐมณีปุระซึ่งอยู่ติดกับมณฑลอัส สัมของอังกฤษ อังกฤษจึงวางเฉยไม่ได้

เมื่อรัฐจักรวรรดินิยมอินเตอร์อย่าง อังกฤษมาเผชิญหน้ากับจักรวรรดินิยมท้องถิ่นอย่างพม่าพม่าก็ถือว่าเป็นมหาอำนาจระดับท้องถิ่น อำนาจทางทหารเป็นที่เกรงใจของเพื่อนบ้านอย่างสยามเรื่องอะไรพม่าต้องมากลัวไอ้ฝรั่งหัวแดงที่ไม่เคยเห็นฝีไม้ลายมือ

ส่วน อังกฤษเวลานั้นมีอิทธิพลส่วนใหญ่อยู่ในแคว้นเบงกอลทางตะวันออก ทางเหนือแถบเดลี และเมืองท่าตามชายฝั่งของอินเดีย อยู่ภายใต้การปกครองของ บ.อีสอินเดีย ของอังกฤษ ซึ่งมีนโยบายเรื่องการค้าเป็นหลัก การทำสงครามกับชาติต่างๆในยุโรปหรือกับผู้ครองนครของอินเดียนั้นทำเพื่อปกป้องผลประโยชน์ทางการค้าและการลงทุนเท่านั้น

จะไม่มีการขยายดิน แดนพร่ำเพรื่อ เพื่อเกียรติภูมิ แต่กระนั้นข้าหลวงบางคนก็ขยายเขตแดนให้บ.อีสอินเดีย อย่างกว้างขวางเช่น โรเบิร์ต ไคลฟ์ ที่เป็นคนตะเพิดฝรั่งเศสออกจากอินเดีย และเป็นคนที่ขยายอิทธิพลของบ.อีส อินเดีย ขึ้นไปทางเหนือ จนมีอิทธิพลเหนือราชวงศ์โมกุล

 โรเบิร์ต ไคลฟ์

แล้วถามว่าบ.อีสต์อินเดีย แฮปปี้รึเปล่า คำตอบ ไม่ เพราะการทำสงครามขยายดินแดนแต่ละครั้งนั้นเป็นเรื่องที่สิ้นเปลืองค่าใช้ จ่ายสูงมาก ไม่ว่าจะเป็นค่าใช้จ่ายจัดตั้งกองทหาร ค่าอาวุธ เงินเดือนทหาร ครั้นยึดได้ก็ต้องมีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการปกครอง จัดหาข้าราชการ เงินเดือนข้าราชการ ค่าใช้จ่ายทางด้านสาธารณสุข โอ้ยเยอะแยะหมด

แล้วยิ่งช่วงหลังราคาเครื่องเทศตกต่ำ ทำให้บ.อีสต์ อินเดีย เริ่มขาดทุน จึงอยากลดค่าใช้จ่าย ถ้าเป็นไปได้ ไม่จำเป็นก็ไม่อยากทำสงคราม

งั้นจะทำยังไงกับพม่าที่มาป้วนเปี้ยนตรงชายแดนดีละไว้ต่อตอนหน้าละกัน