ปกติไม่ฟังเพลงสมัยใหม่ของไทยเท่าไร แต่วันหนึ่งเปิดเพลย์ลิสต์ “เต้นแบบสับ” ใน Spotify แล้วเพลง “BONG” ของ OG BOBBY กับ VannDa เล่นมา เพลงติดหูมาก พอมองชื่อกับมองเพลง เราก็อ้าว วันดา ศิลปินคนที่อาจารย์เคยเปิดให้ฟังคาบแรก ๆ อาจารย์อีกคนหนึ่งก็เคยพูดถึง ศิลปินคนนี้น่าจะดังมาก ได้ยินอาจารย์พูดถึงถึงสองคน และเพื่อนที่เรียนเขมรก็ยืนยันด้วย

นับว่าเป็นกระแสส่งออกและภูมิใจในวัฒนธรรมที่ไทยก็มี ดังเช่นเพลง The Rube - “I'M SORRY (สีดา)” ที่เคยโด่งดังมากเมื่อ 7 ปีที่แล้ว และนับว่าจุดกระแสเพลงภูมิใจวัฒนธรรมไทยฉบับวัยรุ่นเลยก็ว่าได้ ล่าสุดมีภาคต่อ The Rube - “พี่มันเลว สีดา๒” (feat. @SEEDAA_THEVILLAIN)

VannDa ใช้การส่งออกเอกลักษณ์ภูมิใจในวัฒนธรรมเขมร (หรืออาจเรียกว่าชาตินิยมกลาย ๆ) ผสานวัฒนธรรมเขมรกับเพลงแรปของคนดำ VannDa ได้มาร่วมงานกับแรปเปอร์คนไทย และการที่มีเพลงนี้ในเพลย์ลิสต์ก็แปลว่าคนไทยได้ฟัง ถือเป็นเรื่องน่ายินดีที่อาเซียนเรามาร่วมงานกัน ภูมิใจในวัฒนธรรมในภูมิภาคเพื่อนบ้านกันเอง กระแสแรปเปอร์รักชาตินี่ลาวก็มีนะ เราเคยทำงานวิชาลาวแล้วได้ฟังเยอะเลย ดังเช่นกลุ่มศิลปินเพลงแพงอ้ายที่เคยโด่งดังมากใน TikTok คนไทยรู้จัก เราขอเสนอเพลง “K9P - Be Lao ຮັກລາວ (รักลาว) x BIGYAI x NUTDAO x SACK CELL” “K9P - ມາເດີ MA DER (WELCOME TO LAOS🇱🇦) FEAT. SWAGWAZZ & BANKTRILL” หรืออย่างเพลงล่าสุด “Zamio P - All day all night feat.Thinlamphone” *เราใส่ลิงก์ไว้คลิ๊กที่ชื่อเพื่อเข้าไปฟังได้เลย

การภูมิใจในตัวเอง สิ่งที่ตัวเองมี ความสำเร็จเป็นลักษณะสำคัญอย่างหนึ่งของเพลงแรป นอกจากประสบการณ์ส่วนตัวก็มีประเทศที่มาของตัวเองนี่แหละ (เพลงธาตุทองซาวด์ของยังโอมเรายอมรับว่าฟังบ่อย ชอบ ครองสงกรานต์ '66 ก็นำเสนอความเป็นประเทศไทยไปอีก) แรปเปอร์รักชาตินี่เป็นการผสมผสานระหว่างย้อนยุคกับร่วมสมัยจริง ๆ

คำว่า BONG ในเพลงของ OG BOBBY กับ VannDa นี่แปลว่าอะไร พูดซ้ำบ่อยจัง เพลงนี้ร้องทั้งสามภาษา ไทย เขมร อังกฤษ ถ้าบอกว่าบองสรันโอนล่ะก็ หลายคนคงอ๋อเลยทีเดียวว่าเป็นประโยคบอกรัก (พี่บี้เดอะสตาร์สอนมาดีจากเพลงรักมากมาย เพลงที่รวบรวมประโยคบอกรักทุกภาษา)

Bong แปลว่าอะไร บอง ไม่น่าเป็นภาษาไทย แต่เป็นภาษาเขมร บอง แปลว่า พี่ บองโประฮ = พี่ชาย บองสเร็ย = พี่สาว ถ้าขนบไทยจะใช้คำว่า เรียม เช่น ขวัญเรียม เป็นคำเขมรเหมือนกัน เรียมเป็นราชาศัพท์ แปลว่า เสด็จพี่ คนไทยยืมมาใช้ในวรรณคดีกับนิทานพื้นบ้าน, สรัก แปลว่า รัก, โอว์น ผโอน แปลว่า น้อง คำนี้คนไทยไม่รับมา

บอง-โอน (ข.) พี่-น้อง (ท.) อ้าย-น้อง (ล.) เป็นขนบวรรณคดีและเป็นการแต่งเพลงไปแล้วที่ผู้ชายจะแทนตนเองว่าพี่และแทนผู้หญิงว่าน้อง กัมพูชา ไทย และลาว เหมือนกันในประเด็นนี้

ระหว่างที่ค้น ๆ อยู่เราก็ไปเจอเพลงเขมร feat. ไทยเพิ่มอีกเพลง

เพลง F.HERO x VannDa Ft. 1MILL & SPRITE - RUN THE TOWN น่าสนใจว่าเป็นการรวมตัวของแรปเปอร์อีกแล้ว

นอกจากนั้นยังเจอเพลงเขมรที่ถูกใจ คือ เพลง ជំនូន (The Gifts) - ស៊ីរីកា - ប៊ីអូប៊ី - Siryka Ft B.O.B 

บันทึกหน้าที่เป็นวัฒนธรรมร่วมสมัยที่แท้จริง เพราะว่าไม่เป็นวัฒนธรรมที่อยู่ในหนังสือเหมือนตายไปแล้ว จับต้องไม่ได้ ไม่ทันสมัย แต่วัฒนธรรมเขมรใกล้ตัวกว่าที่คิด มีหนังร่วมสมัยที่ลงทุนสร้างไทย-เขมร มีเพลงร่วมสมัยไทย-เขมร สปอยล์ว่าบันทึกหน้าต่อไปก็เป็นเรื่องของเพลงเช่นกัน แต่จะเป็นเพลงอะไรแนวไหนพลิกเปิดไปดูได้เลย