ด้วยความที่ผู้เขียนสำเร็จปริญญาเอกสาขาวัสดุศาสตร์แต่ร่ำรวยอารมณ์ขัน หนังสือนี้จึงมีทั้งความรู้เชิงเทคนิคลึกล้ำและลีลาการเล่าเรื่องแสนสนุก ผู้เขียนมุ่งอธิบายให้เข้าใจว่า วัสดุรอบตัวซึ่งเรามักมองข้ามหรือไม่เคยรู้การทำงานของมันมาก่อน จริง ๆ แล้วมีความเป็นมาเป็นไปที่ซับซ้อน หรือไม่ก็ตรงข้ามกับความเข้าใจสามัญไปเลย เช่น เมล็ดโกโก้ไม่ได้รสชาติเหมือนโกโก้ที่กินกันทั่วไป มีซีเมนต์ที่รักษารอยร้าวตัวเองได้ และมีดโกนทื่อ ๆ นั้นไม่ได้บิ่นแต่แค่จัดเรียงอะตอมใหม่ (!?!)

ผู้เขียนเขียนแต่ละบทตามวัสดุตามละประเภท ไล่ตั้งแต่ เหล็กกล้า กระดาษ คอนกรีต ช็อกโกแลต โฟม พลาสติก กระจก กราไฟต์ เครื่องเคลือบ จนถึงอวัยวะปลูกถ่าย แต่แต่ละบทมีวิธีการนำเสนอแตกต่างกันไป บางบทยกข้าวของที่เราคุ้นเคยขึ้นมาเล่า บางบทเริ่มด้วยเหตุการณ์ในชีวิตส่วนตัวของผู้เขียน ส่วนบางบทถึงกับแปลงเป็นบทภาพยนตร์  การอ่านจึงไม่น่าเบื่อแม้จะต้องไล่สายตาผ่านข้อมูลวิชาการหรือสูตรเคมี เพราะสุดท้ายแล้วมันเหมือนเรากำลังฟังผู้เขียนเล่านิทานอยู่นั่นเอง (แต่บางบทเราก็มีแอบเบื่อ ๆ บ้างอะ :3) 

ด้านภาษาของผู้แปลนับว่าได้มาตรฐานทีเดียว ไม่มีอะไรสะดุดแม้แต่น้อย และในบางที่สังเกตด้วย คำต้นทางน่าจะเป็นศัพท์เฉพาะ หรือข้อความเข้าใจยาก เราก็จะเห็นความพยายามในการถ่ายทอดข้อความนั้น ๆ ให้เราเข้าใจมากยิ่งขึ้น เรียกได้ว่าอ่านแล้วไม่มีสะดุดที่ใดเลย

ด้วยเหตุทั้งหมด ผมคิดว่าทุกคนน่าจะอ่านหนังสือนี้สนุก และโดยเฉพาะเด็ก ๆ ที่ชอบวิชาเคมี หนังสือเล่มนี้เหมือนนิยายชั้นดีที่จะบอกเล่าให้รู้ว่า ความรู้ที่บ่นท่องในห้องเรียน จริง ๆ แล้วมันช่วยไขให้เราเห็นอะไรต่อมิอะไรอีกมากมายในโลกนี้ และผมเชื่อว่าแม้แต่คนที่ไม่ถูกจริตกับวิทยาศาสตร์ (ไม่ว่าจะด้วยตัวเลขสัญลักษณ์พราวพรุนหรือคุณครูแสนน่าเบื่อ) คุณจะสนุกกับความรู้ต่าง ๆ ที่อยู่ในนี้มากเช่นกัน

ก่อนจากไป หลังอ่านหนังสือเล่มนี้แล้ว ผมเงยหน้าขึ้นมองรอบสิ่งต่าง ๆ รอบตัวใหม่ ไม่ว่าจะเป็นคอมพิวเตอร์ที่กำลังรับข้อความไปจากปลายนิ้ว โต๊ะไม้สังเคราะห์ แก้วน้ำ นาฬิกา ผนังซีเมนต์ แม้กระทั่งฟิิกเกอร์ตัวละครบัคกี้จากเรื่องกัปตันอเมริกา แล้วก็ได้ตระหนักว่าของที่เรามองเป็นของง่าย ๆ เรียบ ๆ ไม่มีคุณค่า จริง ๆ แล้วบรรจุภูมิปัญญาและความพยายามของมนุษย์เอาไว้มากมายเลยนะ 

พอคิดแบบนี้แล้วก็รู้สึกทึ่งขึ้นมาพอดูว่า เออ พวกเรานี่ก็เดินมาไกลเหมือนกันเนอะ.

ยัวร์ส,

มะเขือ.

วัสดนิยม (Stuff Matters).  2560.  Mark Miodownik, เขียน; ทีปกร วุฒิพิทยามงคล, แปล. สำนักพิมพ์ Openworlds.