? The Origin of the Meaning : ความเป็นมาเป็นไปของมายาคติ

- ต้องท้าวความย้อนไปในปี ค.ศ. 2007 มีนักวิจารณ์ภาพยนตร์ชื่อว่า Nathan Rabin นิยามถึงสิ่งที่เรียกว่า "หญิงสาวสดใสอันชวนฝัน" (Manic Pixie Dream Girl / MPDG) เป็นครั้งแรก โดยเขาได้ให้คำนิยามว่า ตัวละครเพศหญิงประเภทนี้เปรียบเสมือน “หญิงสาวในฝัน” ที่เกิดขึ้นในจินตนาการเพ้อฝันของนักเขียนบทหนุ่มเจ้าอารมณ์ทั้งหลายที่อยากได้สาวสวยมาเคียงข้างและพาก้าวผ่านชีวิตอันแสนน่าเบื่อ
- หญิงสาวสดใสอันชวนฝัน เป็นตัวละครตามขนบนิยม (Stock Character) ประเภทหนึ่งในโลกภาพยนตร์ โดยมีอัตลักษณ์อันมีชีวิตชีวาสดใสสมบูรณ์แบบ เธออาจจะติดนิสัยเซ่อซ่าหน่อยๆ มีความพิเศษ และน่ารักไม่เหมือนใคร เธอเข้ามาสร้างสีสันให้กับชีวิตของตัวละครเอกและสอนให้เขาเติบโต เรียนรู้และโอบกอดความสวยงามของชีวิต เป็นเหมือนภูติตัวน้อยที่เข้ามาร่ายมนตร์เปลี่ยนชีวิตให้กับตัวละครเอก แต่ตัวละครประเภทนี้มักจะนำเสนอออกมาอย่างตื้นเขินและไม่ค่อยมีพัฒนาการที่สำคัญใดๆจนจบเรื่อง
.
? Examples of MPDG : ตัวอย่างตัวละครประเภทหญิงสาวสดใสอันชวนฝัน

- ตัวละครประเภท MPDG นั้นปรากฏในสื่อต่างๆ มากมาย ทั้งละคร ภาพยนตร์ รวมถึงแอนิเมชัน ยกตัวอย่างเช่น ...
▫️Audrey Hepburn ในบท Holly Golightly จากเรื่อง Breakfast at Tiffany's (1961)
▫️Julia Roberts ในบท Vivianne จากเรื่อง Pretty Woman (1990)
▫️Audrey Tautou ในบท Amélie จากเรื่อง Amélie (2001)
▫️Scarlett Johansson ในบท Samantra จากเรื่อง Her (2013)
▫️Sarah Jessica Parker ในบท Carrie Bradshaw จากเรื่อง Sex and the City (1998 - 2004)
▫️Jaime Murrey ในบท Lila Tournay จากเรื่อง Dexter (2007)
▫️Krysten Ritter ในบท Jane จากเรื่อง Breaking Bad (2009 - 2010)
▫️Menma จากเรื่อง Ano Hana (2011)
▫️Miyazono Kaori จากเรื่อง Your Lie in April (2014 - 2015)
- นอกจากจะมีตัวละครประเภท MPDG ที่เป็นเพศหญิงแล้ว ยังมีตัวละครชายหนุ่มสดใสชวนฝัน (Manic Pixie Dream Boy / MPDB) ซึ่งเป็นตัวละครเพศชายอีกด้วย อย่างเช่น Jack Dawson (Leonardo DiCaprio) จากเรื่อง Titanic (1997) หรือ Augustus Waters (Ansel Elgort) จากเรื่อง The Fault in Our Stars (2014) ซึ่งตัวละคร MPDB จะมีอัตลักษณ์ที่สดใสน้อยกว่าตัวละครผู้หญิงสักเล็กน้อย มีการสร้างเรื่องราวจากความเบื่อหน่ายของตัวละคร ไม่ค่อยสนใจกฏเกณฑ์ รวมถึงไม่ค่อยจะรับผิดชอบการกระทำของเขาที่ได้กระทำต่อตัวละครผู้หญิง
- จากตัวละครจากที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นจุดสังเกตที่เหมือนกัน ไม่จะเป็น MPDG หรือ MPDB คืออัตลักษณ์ร่วมที่มีความสดใส ชวนเพ้อฝัน เป็นที่รักของใครหลายๆคน และที่สำคัญคือ การเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญของตัวละครเอกในเรื่องกันทั้งนั้น
.

- MPDG อาจดูเหมือนตัวละครในฝันตัวหนึ่ง แต่ความจริงเธอคือตัวละครที่เขียนออกให้มีหน้าที่ “ดำรงอยู่เพื่อตัวละครเอกเพศชาย” เท่านั้น เธอถูกมองและถูกตีตราผ่านมุมมองของตัวละครเอกชาย ซึ่งนั่นทำให้เธอเป็นตัวละครที่มีเพียงด้านเดียว อาจจะพูดได้ว่าเป็นตัวละครหญิงที่ถูกเขียนขึ้นมาอย่าง ‘มักง่าย’ เพื่อเป็น plot device ของเรื่องเลยก็ว่าได้ เธอไม่มีความซับซ้อนลึกซึ้งในตัวเองและเราจะได้เห็นแค่เพียงความน่ารักและความสดใสของเธอเท่านั้น พูดง่ายๆ เธอเป็นตัวละครเพ้อๆ ที่เหมือนกับ “นางฟ้า” หรือ “เวทมนตร์” ในสายตาตัวละครเอกเท่านั้นเอง
- และนี่คือประเด็น เพราะ MPDG ได้สร้างความคาดหวังแบบผิดๆ ต่อผู้หญิง โดยลดคุณค่าของผู้หญิงให้เหลือเพียงแค่ความน่ารักสดใสแบบเพ้อๆ ตามในภาพยนตร์ โดยไม่มีความคิดความอ่าน หรือความซับซ้อนในตัวเอง และสร้างภาพให้ผู้หญิงเป็นเพียงแค่ “ตัวสมทบ” ในเรื่องราวที่ดำเนินโดยตัวละครเอกชาย และมีหน้าที่เพื่อคอยช่วยเหลือและเปลี่ยนชีวิตของตัวละครเอกชายเท่านั้น
- ซึ่งอาจจะทำให้มีหญิงสาวหลายคนที่ตกหลุมรักความสดใสของ MPDG และปรารถนาอยากจะเป็น MPDG ในชีวิตจริงของใครสักคน ทำให้หญิงสาวเหล่านี้ต้องสร้างภาพลักษณ์เทียมตามแบบฉบับ MPDG และต้องแบกรับความคาดหวังว่าเธอจะต้องเป็นคนที่สดใสตลอดเวลา ทำให้เธอต้องเก็บซ่อนอารมณ์ความรู้สึกด้านลบและด้านอื่นๆ ที่อาจจะทำลายภาพลักษณ์อันสดใสของเธอ ซึ่งหากเธอหลงอยู่ในกับดักของภาพลักษณ์นี้ อาจจะทำให้เธอโดนภาพลักษณ์ของ MPDG กลืนกินอัตลักษณ์เก่า ซึ่งคือตัวตนและคุณค่าที่แท้จริงของเธอ
- ส่วนสำหรับผู้ชาย ที่ได้รับชมภาพยนตร์ที่มีตัวละคร MPDG อาจจะทำให้เกิดความคาดหวังที่มองผู้หญิงว่ามีภาพลักษณ์เช่นนี้ในชีวิตจริง สร้างคติที่มองว่าหากผู้หญิงมีความสดใส มีความเซ่อซ่า น่ารัก พูดเก่งและมีทัศนคติเชิงบวก คือผู้หญิงกลุ่มเดียวที่มีภาพลักษณ์"ที่ดี" ตรงกับมุมมองความคิดของตนเอง จนทำให้เกิดความเห็นแก่ตัวที่ทำให้ตัวเองไปกำหนดทิศทางความเป็นไปตัวตนของเพศหญิง ซึ่งเขาพวกนี้อาจจะลืมไปว่า เพศหญิงเป็นเพศที่มีความซับซ้อนขนาดไหน จนอาจจะนำไปสู่ปัญหาของความสัมพันธ์ระหว่างเขาและเธอที่จะตามมา
- ซึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นและกระทบกับทั้งสองเพศ นั่นคือการสร้างความคาดหวังและการตีตราตัวตนโดยที่ไม่ศึกษาทัศนคติและพฤติกรรมของอีกฝ่ายก่อน การที่ภาพยนตร์หลายๆเรื่องนำเสนอ MPDG ในเชิงบวก และคนดูที่ไม่สามารถเก็บรายละเอียดของหนังที่ต้องการนำเสนอได้จนหมด อาจจะทำให้คนดูกลุ่มนี้เกิดมายาคติชวนฝันในหัว และทำให้กระทบกับความสัมพันธ์ในชีวิตจริง ที่พวกเขาอาจจะคาดหวังว่าอีกฝ่ายต้องมีพฤติกรรมตามแบบฉบับของ MPGD คาดหวังและรอคอยใครสักคนมาเปลี่ยนแปลงชีวิต จนลืมไปว่าตัวเรามีความสามารถเพียงใด รวมถึงความเข้าใจว่ามนุษย์นั้นมีหลายหลายอารมณ์ และความสัมพันธ์ไม่ได้มีด้านที่มีความสุขเพียงด้านเดียว และเมื่อเวลาผ่านไป หากใครที่คาดหวังว่าจะมีสักคนที่จะเข้ามาเปลี่ยนแปลงลิขิตของตัวเอง แต่กลับไม่มีใครสักคนเข้ามาจริงๆ ตัวเขาคนนั้นคงผิดหวังและคงโทษโชคชะตาและพรหมลิขิต หรือในความสัมพันธ์ของคนสองคน ที่ในสักวันหนึ่ง ตัวตนของใครคนหนึ่งที่เก็บซ่อนไว้อย่างไรก็เปิดเผย ซึ่งอาจจะทำจะทำให้กลุ่มคนดูเหล่านี้ ไม่สามารถตั้งตัวและรับมือได้ จนในที่สุด มายาคติชวนฝันนี้ จะทำให้คนใดคนหนึ่งในความสัมพันธ์ ต้องพบกับความเจ็บปวดที่ไม่ต่างจากเหตุการณ์ในภาพยนตร์
.
? MPDG มองอีกที เธอก็มีดีเหมือนกันนะ

- ไม่ใช่ว่าอุตสาหกรรมภาพยนตร์จะสร้างภาพลักษณ์ MPDG ที่ชวนฝันอย่างเดียว หลายครั้งก็มีการพยายามตีแผ่ MPDG และชี้ให้เห็นมุมมองอีกด้านหนึ่งของตัวละครประเภทนี้ เช่น ตัวละคร Clementine จากหนังเรื่อง "Eternal Sunshine of The Spotless Mind" ซึ่งเธอมีนิสัยและรูปลักษณ์ตรงกับ Stereotype ของ MPDG แต่ในภาพยนตร์เธอได้แสดงให้เห็นชัดเจนว่า เธอไม่ได้มาเพื่อ “เติมเต็ม” ชีวิตให้กับใคร เธอเป็นเพียงสาวอมทุกข์คนหนึ่งที่ต้องการจะหาความสงบสุขในชีวิตของตัวเองเท่านั้น หรืออย่างในหนังเรื่อง "Paper Town" ที่ตัวละคร Quentin ตระหนักได้ว่า ตัวละคร Margo ไม่ใช่ปาฏิหาริย์ เธอไม่ใช่การผจญภัย เธอไม่ใช่คนดีและมีคุณค่าค่าสำหรับเขา เธอเป็นแค่เด็กผู้หญิงคนหนึ่ง เป็นผู้หญิงเป็นมนุษย์จริงๆ ที่มีความคิดและความรู้สึก ซึ่งตัวอย่างจากภาพยนตร์ทั้งสองเรื่อง เธอเหล่านั้นไม่ใช่แค่เครื่องมือที่ทำให้พล็อตดูสวยงาม ที่เป็นแค่ตัวช่วยในการเติบโตของตัวละครเอกชาย แต่ตัวละครหญิงเหล่านั้นได้แสดงถึงอัตลักษณ์ที่แท้จริงของมนุษย์เพศหญิงคนหนึ่ง
- ซึ่งในบทสุดท้ายของภาพยนตร์หลายๆเรื่อง ตัวละคร MPDG มักจะสร้างบทเรียนให้กับตัวละครเอกเพศชายเสมอ ซึ่งนอกจากจะสร้างน้ำตาหรือความเศร้าเหงาใจแล้ว ตัวละครเหล่านี้ยังสะท้อนแนวคิดให้กับคนดู เพื่อให้ตระหนักถึงสิ่งที่เคยเป็นไปในวันวาน หรือแนวทางในการแก้ปัญหาของความสัมพันธ์อันยุ่งยากในชีวิตจริงอีกด้วย
- ในสื่อทั่วไปบนโลกจอเงินหรือโลกออนไลน์ การสร้างอัตลักษณ์ประเภทนี้ ยังเป็นที่นิยมถึงแม้จะเป็นในโลกความจริง อย่างที่เราสามารถที่เห็นได้จากภาพลักษณ์ของศิลปิน ดารา และนักร้อง ที่มีการแสดงภาพลักษณ์อันสดใส และมีทัศนคติเชิงบวก ซึ่งเป็นการนำเอาข้อดีของ MPDG มาใช้เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับเหล่าผู้ชมและผู้ติดตาม ถึงแม้จะเป็นภาพลักษณ์ที่ใช้ซ่อนจุดประสงค์ที่แท้จริงในเชิงพาณิชย์ แต่การสร้างภาพลักษณ์แบบนี้ก็เป็นตัวจุดประกายเล็กๆ ที่เป็นตัวช่วยให้คนในสังคม มีการเลียนแบบถึงพฤติกรรมเชิงบวก โดยเราผู้ที่เป็นผู้ชมหรือผู้ติดตาม ก็อย่าลืมว่าภาพลักษณ์ที่เราได้เห็นนี้ คือส่วนหนึ่งในหลายๆตัวตนที่พวกเขาอาจจะเป็น
.

- ในชีวิตจริง ไม่ว่าคุณจะเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง คุณก็สามารถเรียนรู้ที่จะรักใครสักคนในแบบที่เขาหรือเธอเป็นได้ ชีวิตไม่ได้หมุนไปรอบ ๆ และกระตุ้นความเปลี่ยนแปลงเฉพาะแค่ในเพศชาย ทั้งในโลกของสื่อรวมถึงในชีวิตจริง สาวสดใสชวนฝันนั้นมีอยู่อย่างแน่นอน และผู้ชายจำนวนมากยังคงถูกหักอกโดยผู้หญิงที่ไม่ยอมหมุนชีวิตไปตามความต้องการและการเติบโตของพวกเขาเหล่านั้น ดังนั้น เราจึงต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับใครสักคนที่มีความคิดเป็นของตัวเอง และเติบโตไปกับความคิดของเราและเขาด้วยความเข้าใจซึ่งกันและกัน
- สรุปแล้ว MPDG เป็นตัวละครประเภทหนึ่งที่ถูกคิดขึ้นมาจากความคาดหวังแบบผิดๆ ที่มีต่อเพศหญิง ที่ยิ่งกว่านั้นคือมันได้ส่งต่อชุดความคิดแบบผิดๆนี้ ต่อไปยังกลุ่มผู้ชมจำนวนหนึ่งอีกด้วย ข้อเท็จจริงคือ เธอเป็นเพียงมนุษย์คนหนึ่ง ไม่ใช่นางฟ้าพิกซี่ ที่จะให้พวกเธอสดใสร่าเริงตลอดเวลา ผู้หญิงไม่ได้มีหน้าที่เพื่อคอยปลอบประโลมผู้ชาย หรือเป็นแค่ตัวสมทบในชีวิตใคร และผู้ชายเองคงไม่สามารถรอให้ MPDG ที่ไหนมาจูงมือพาพวกเขาไปออกผจญภัย แต่เราต้องเดินหน้าต่อไปด้วยตัวเอง เพราะทุกคนกำลังเป็นตัวละครเอกในชีวิตจริง