พูดญี่ปุ่นยังไงให้เซียนด้วย 慣用句 แต่ตอนเรียนเหมือนซ้อมเล่นตลกคาเฟ่ - Study Japanese with nisitparttime

มาแล้วกับเรื่องแรกของนิสิตพาร์ทไทม์

วันนี้จะพาไปดูบรรยากาศและเนื้อหาในห้องเรียนวิชา "ภาษาศาสตร์ญี่ปุ่นประยุกต์"
ที่เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้บล็อกนี้เกิดขึ้นมาให้ทุกคนฟังกันก่อน

เราขออธิบายสั้น ๆ ก่อนนะว่าภาษาศาสตร์คืออะไร ต่างอะไรกับการเรียนภาษาเฉย ๆ

ภาษาศาสตร์ต่างจากการเรียนภาษาปกติตรงที่ ภาษาศาสตร์คือการทำความเข้าใจระบบภาษา
ที่มาที่ไป โดยอิงจากหลักการและทฤษฎีต่าง ๆ ที่ช่วยอธิบายให้เราเข้าใจว่า
ทำไมภาษาถึงมีการเลือกใช้คำ และเรียงคำ ตามแบบที่เราใช้อยู่ในทุกวันนี้ได้

เข้าเรื่องแล้วนะ

ภาษาศาสตร์ประยุกต์ ก็คือการเอาหลักภาษาศาสตร์ไปปรับใช้กับศาสตร์แขนงอื่น ๆ
อย่างที่ฮิต ๆ ตอนนี้ก็อาจจะเอาหลักภาษาไปควบคู่กับวิศวกรรมคอมพิวเตอร์
เพื่อพัฒนาระบบแปลภาษาอัตโนมัติ หรือพัฒนาคุณ Siri คู่ใจให้คุยรู้เรื่องขึ้น หรือเอามา
ปรับใช้ในชีวิตประจำวันก็ได้เหมือนกัน อย่างประเด็นฮอตฮิตที่เพื่อน ๆ ในห้องโหวตกันว่า
อยากศึกษาที่สุด นั่นก็คือ

พูดอย่างไรให้เซียน/ฉลาด
ส่วนเราฉลาดมั้ยก็อีกเรื่องนึง นึกถึงอิมเมจแบบภาพบนไว้นะ
การใช้ภาษา สำหรับเราแล้วเป็นสิ่งที่ส่งผลต่อภาพลักษณ์ไม่น้อยไปกว่าหน้าตา ต่อให้เนื้อหา ความคิดเหมือนกัน แต่ใช้ภาษาในการถ่ายทอดออกมาไม่เหมือนกัน Reaction ของคนฟัง ก็ต่างออกไปได้ จริงไหม

ซึ่งเทคนิคการพูดให้ดู ฉลาด หรือดูเป็นคนเก่ง ในภาษาญี่ปุ่นที่เราเอามาแนะนำในครั้งนี้ ไม่ได้ยากถึงขนาดต้องใช้จิตวิทยาอะไรมากมาย แต่เป็นเทคนิคการใช้คำศัพท์ให้ดูโปรขึ้น เหมือนเราเรียนหนังสือมาเยอะ (ฮา) ซึ่งทริคในวันนี้เราจะมานำเสนอตัวอย่างการใช้ ”慣用句（かんようく）”

慣用句 คืออะไร??

慣用句 คือสำนวน หรือประโยคที่มีความหมายแฝง เกิดจากการรวมคำมากกว่าสองคำขึ้นไปเพื่อสร้างเป็นความหมายใหม่ ที่อาจจะไม่ตรงกับความหมายตรงตัวของคำนั้น ๆ เช่น

足を洗う
ไหนเดาความหมายกันซิ ล้างเท้า? เหยียบอะไรมาเหรอถึงต้องล้างเท้า ^^;; เอิ่บ
ความหมายที่ถูกต้องของสำนวนนี้ คล้ายกับกับคำว่า "ล้างมือ" ในภาษาไทย โดยแปลว่า
悪い仕事や行動をやめること　หรือ เลิกยุ่งเกี่ยว/เลิกทำ สิ่งที่ไม่ดี นั่นเอง

ซึ่งการใช้ 慣用句 หรือคำสำบัดสำนวนแบบนี้ นอกจากจะทำให้ภาษาของเราดูลื่นไหลแล้ว ยังช่วยให้พูดได้เนียน ดูรอบรู้เหมือนเรียนภาษาญี่ปุ่นมาแสนนานด้วยนะ (ว้าวมะ ว้าวเป็นเพื่อนหน่อย)

แต่ด้วยการที่ความหมายของสำนวนกับคำศัพท์ตัวตั้งต้นของมันไม่เหมือนกัน ทีนี้ตอนเรียน หรือตอนเดาคำศัพท์ที่จะมาเติมใน 慣用句 เนี่ย ถ้าใครความคิดสร้างสรรค์หรือชอบเล่นมุกเล่นคำหน่อย ก็อาจจะเปลี่ยนโต๊ะ brainstorming ให้กลายเป็นโต๊ะตลกหกฉากได้ เช่นอาจารย์ให้โจทย์มาว่า

いつまでも実家で親と同居では、＿＿＿＿が狭い。（申し訳ない）
การอยู่บ้านเดียวกับพ่อแม่ที่บ้านเกิดไปตลอด (อารมณ์ว่าเป็นครอบครัวใหญ่) นั้น รู้สึก..........แคบ
ความหมายที่ต้องการ: รู้สึกเกรงใจ ผิดที่ผิดทาง

คำตอบแรกของเรา
家が狭い ค่ะ คนอยู่กันเยอะ บ้านก็แคบสิคะ
แอดแอดดดด ไม่ใช่นะ อย่าเพิ่งจำอะไรผิด ๆ จากเรา 55555
คำตอบที่ถูกต้องก็คือ 肩身が狭い
(อารมณ์เหมือนต้องห่อไหล่ ย่อเหลือตัวเท่ามดเพราะเรารู้สึกเกรงใจ รู้สึกผิดนั่นเอง!)
ทายถูกกันไหมเอ่ยย
ป่ะ ตัวอย่างต่อไป ทีนี้มาลองเดาความหมายกันบ้าง
私の母は顔が広いのでスーパーマーケットでいつも誰かと話している
เพราะว่าแม่ของฉัน "หน้ากว้าง" เวลาอยู่ซุปเปอร์ฯ ก็จะได้คุยกับใครสักคนตลอดเวลา
เพราะว่าคุณแม่ของฉัน "หน้ากว้าง" เหรอ??
จะว่าเราหน้าบานหัวเถิกอะไรก็ได้ แต่ทำไมต้องสืบพันธุกรรมไปว่าแม่เราด้วย y___y งง
ไม่ใช่นะ!! 55555
ความหมายจริง ๆ ของ 顔が広い ในที่นี้คือ 人によく知られていること หรือ "มีคนรู้จักเยอะ" นั่นเอง
เดากันถูกไหม?
อ่ะข้อสุดท้ายของบล็อกนี้ ที่เหลือเราไม่มาตบมุกแกล้งทุกคนแล้ว เดี๋ยวจะให้ฝึกกันเองนะ
高校時代の私は＿＿＿＿が薄く、友達があまりいなかった。(目立たない）
ตอนสมัยม. ปลาย ฉัน......จาง ก็เลยไม่ค่อยมีเพื่อน
ความหมายที่ต้องการ: ไม่เด่น จืดจาง
อะไรจางดี 財布が薄い ไหมนะ แบบว่าไม่มีเงิน ไม่มีเพื่อน เหมือนนิสิตพาร์ทไทม์คนนี้ยังไงล่ะ ^^;;

ถ้าดูจากความหมายที่โจทย์ต้องการ สำนวนที่มีความหมายว่า "จืดจาง ไม่เด่น" คือ
印象が薄い หรือ 影が薄い

หลาย ๆ คน อาจจะนึกถึงคำว่า 存在感 (ความมีตัวตน) ซึ่งจะนำมาใช้ในความหมายนีี้ก็ได้เหมือนกัน
แต่คำว่า 存在感 จะใช้คู่กับ ある・ない ไม่ใช้กับ 薄い หรือ 濃い แบบด้านบน
เพราะฉะนั้นเราจะเห็นว่า การจับคู่คำต่าง ๆ ให้มีความหมายโดยนัยอย่างที่เราต้องการ มีอะไรที่ต้องระวังหลายอย่างเลย ซึ่งข้อควรระวังและความหลากหลายของคำนี่แหละ ที่จะทำให้เราดูเป็นผู้ใช้ภาษาญี่ปุ่นที่โปรมากขึ้น เมื่อเราสามารถพูด หรือฟังได้ความหมายที่ถูกต้อง ^^

ถ้าใครสนใจอยากได้ตัวอย่าง 慣用句 เพิ่มเติม สามารถดูตัวอย่างและความหมาย
ได้จาก 慣用句リスト ตามเว็บไซต์ได้เลย เราจะแปะเอาไว้ให้นะ
1. GOO辞書　「慣用句・ことわざ」　
2. 知識の泉　慣用句いちらん
เข้าไปแล้วก็จะเจอ 慣用句 มากมายก่ายกอง เห็นแล้วสะดุดตาอยากรู้ความหมายของคำไหน
ก็จิ้มเข้าไปได้เลย
แล้วเว็บจะขึ้นหน้าที่อธิบายความหมายให้เราเอง

ส่วนตัวแล้ว เราว่าเรื่องนี้สนุกมากนะ ยิ่งได้เรียนกับเพื่อน ๆ ช่วยกันเดาความหมายช่วยกันคิดคำ
แล้วมีเพื่อนสายกวน ๆ ที่ชอบคิดคำแปลก ๆ มาเอาฮา แบบตัวอย่างที่เราเจอในห้องเรียนแล้วเอามาลงบล็อกนี้ ก็ไม่เครียดแถมจำง่ายขึ้นได้อีกใช่มั้ยล่ะ
อย่างประสบการณ์ตรงของเราเอง เวลาไปเป็นล่าม แล้วต้องพูดภาษาญี่ปุ่นต่อหน้า Native Speaker
ตลอดเวลา เรารู้สึกว่า ถ้าเทียบประโยคและการเลือกใช้คำของคนต่างชาติอย่างเรา ๆ ที่ยังชั่วโมงบิน
ไม่สูงพอ กับคนที่พูดเก่งจริง ๆ หรือคนใช้เป็นภาษาแม่ มันดูออกว่าความลื่นไหลและเป็นธรรมชาติ
ของภาษาไม่เท่ากันจริง ๆ บางครั้งเราก็นึกเกรงใจ รู้สึกผิด （肩身が狭い）นะว่า เค้าจ้างเรามาเนี่ย
จ้างเรามาพูดเหมือนเด็กป. ห้า (อันนี้ก็แอบเวอร์) ใช้คำห้วน ๆ จบประโยคสั้น ๆ คุ้มแล้วจริงเหรอ

จริงอยู่ที่ภาษาคือการสื่อสารให้เข้าใจก็พอ แต่ถ้าเราสื่อสารได้เข้าใจและใช้คำได้อย่างฉลาดและรอบรู้ล่ะ
เราจะเป็นคนที่ดีกว่าเดิมได้มั้ย

อันนี้คือเป้าหมายขั้นต้นของเรา ในการเลือกลงเรียนวิชาภาษาศาสตร์ญี่ปุ่นประยุกต์เทอมนี้
.
.
.
แล้วมาเป็นผู้ใช้ภาษาญี่ปุ่นแบบ Professional ไปด้วยกันนะทุกคน
สู้ ๆ
#นิสิตพาร์ทไทม์
?