วันนี้เราเข้าเรียนคอร์สปฐมนิเทศ CMS (CMS Induction course) ครับ

สำหรับคุณผู้อ่านท่านใดที่ไม่รู้จักคำว่า "ปฐมนิเทศ" หรืออยากรู้ว่าเขาเรียนอะไรกันนะครับ คอร์สนี้จะเป็นคอร์สเตรียมความพร้อมที่บรรยายรายละเอียดต่าง ๆ ของเครื่องตรวจวัดอนุภาค Compact Muon Solenoid (เรียกย่อ ๆ ว่า CMS) ซึ่งเป็นเครื่องตรวจวัดอนุภาคหนึ่งในหลาย ๆ เครื่องที่ประจำการอยู่ที่เซิร์น คอร์สนี้จะเริ่มเนื้อหาตั้งแต่ดีไซน์ของตัวเครื่อง การตรวจจับอนุภาคในเครื่อง การส่งผ่านข้อมูลจากตัวเครื่องไปยังศูนย์ข้อมูล และการส่งต่อข้อมูลให้นักฟิสิกส์ในกลุ่มการทดลอง CMS ได้วิเคราะห์กัน ตอนนี้ผมกำลังวิเคราะห์ข้อมูลจากตัวเครื่อง CMS ดังนั้นผมก็ควรจะลงคอร์สนี้ จริงมั้ยครับ (อีกอย่างนึงคือ ผมอยากเห็นตัวเครื่อง CMS ตัวเป็น ๆ สักครั้ง ผมเคยเห็นแต่รูปที่อาจารย์เอามาปะข้างฝาในห้องแล็บที่จุฬาฯ ยังไม่เคยเห็นตัวจริงสักที ผมเลยลงคอร์สนี้ด้วยเหตุผลนี้อีกเหตุผลหนึ่งแหละครับ)

ระหว่างคอร์ส เราก็ยังมีการบรรยายสั้น ๆ เกี่ยวกับการสื่อสารงานของเราออกสู่สาธารณะ พูดง่าย ๆ คือการบอกกับชาวบ้านว่าเราค้นพบอะไรบ้าง เราทำอะไรบ้าง และเงินภาษีที่จ่ายโดยรัฐบาลของประเทศสมาชิกต่าง ๆ คุ้มค่ากับที่รัฐบาลจ่ายไปจริง ๆ ทีนี้ก็มีคำถามจากนักเรียนว่าเราจะจัดการกับวิดีโอข่าวปลอมที่โพสต์กันใน YouTube กล่าวหาว่าเรากำลังจะยึดครองโลกบ้างล่ะ หาว่าเราจะสร้างหลุมดำบ้างล่ะ หาว่าเราจะเปิดประตูนรกบ้างล่ะ ฯลฯ (วิดีโอพวกนี้มีจริง ๆ นะครับ แต่ผมไม่แนะนำให้ดูนะ แม่งขยะชัด ๆ)

ผมจำคำตอบไม่ได้เท่าไหร่ว่าผู้บรรยายตอบอะไรบ้าง แต่ผมแน่ใจว่าที่เขากล่าวหามาแม่งเป็นขยะแท้ ๆ เลย เราไม่ได้ทำแบบที่เขากล่าวหาเลยนะครับ แต่ผมเชื่อว่าเรากำลังทำสิ่งที่คนทั่วไปไม่เข้าใจจริง ๆ ขนาดฟิสิกส์ธรรมดา ๆ คนทั่วไปยังไม่สนใจกันเลย บ่นว่ายากบ้างล่ะ บ่นว่าไม่เก่งเลขเลยไม่เข้าใจบ้างล่ะ บ่นว่ามันเอาไปใช้ในชีวิตประจำวันไม่ได้บ้างล่ะ (ใครบอกแบบนี้ต่อหน้าผม ผมต่อยนะครับ) คนที่เข้าใจฟิสิกส์เลยยิ่งน้อยไปใหญ่ ผมจะออกไปบอกกับป้าขายข้าวที่โรงอาหารจุฬาฯ ว่า "ป้า ๆ เราค้นพบอนุภาคฮิกส์แล้วนะ" ก็กลัวป้าแกจะเอาปังตอเขวี้ยงใส่หน้าอีก ผมบอกแบบนี้ไม่ได้ ไม่ได้จริง ๆ

ผมจำเรื่องตลกจากอาจารย์ที่ภาควิชาผมได้เรื่องหนึ่งครับ อาจารย์คนนี้ทำงานด้านฟิสิกส์ในสสารควบแน่น (Condensed Matter Physics) และอยู่มาวันนึง ขณะอาจารย์อยู่ในฟิตเนส เพื่อนของอาจารย์ก็ถามเรื่องงาน อาจารย์เลยเล่าให้ฟังว่ากำลังเขียนงานวิจัยเกี่ยวกับเซ็นเซอร์แก๊ส และหนังสือเกี่ยวกับผลึกสสาร คือถ้าอาจารย์เล่าให้เด็กฟิสิกส์อย่างผมฟัง ผมก็เข้าใจนะ และพอเข้าใจก็มีความเป็นไปได้สองแบบ คือ จบบทสนทนาอย่างไม่อาร์ต หรือจะคุยกันต่อว่าเซนเซอร์แก๊สของอาจารย์ทำงานยังไง หรืออาจารย์ศึกษาผลึกสสารแบบไหน แต่กับเพื่อนของอาจารย์ที่ฟิตเนส เขาไม่เข้าใจเลยครับ เหมือนคำพวกนี้หลุดออกมาจากหนังไซไฟซะงั้น อาจารย์เลยต้องสาละวนอธิบายว่าอะตอมคืออะไร มันจัดเรียงตัวแบบไหน แต่เพื่อนของอาจารย์ก็ยังงงเหมือนอาจารย์มาจากดาวนาเม็กยังไงยังงั้นเลย

เคสของผมก็เหมือนกันเลยครับ คือถ้าผมออกไปบอกแม่ค้าในตลาดว่า "ป้า ๆ เราเจออนุภาคฮิกส์แล้วนะ ดีใจกับผมหน่อย" เขาคงโทรเรียกศรีธัญญาให้มารับตัวผมไปแล้ว เพราะเขาคงคิดว่าผมบ้า (ซึ่งจริง ๆ เพื่อนผมก็คิดกันอย่างนั้นทุกคน จะร้องไห้) ผมคงได้ไปเลกเชอร์ Standard Model ที่ศรีธัญญาให้คนบ้าด้วยกันฟัง หรือถ้าโชคดี ผมคงติดอยู่ที่สถานีตำรวจ และต้องสาละวนอธิบาย Standard Model ให้คุณตำรวจใจดีฟัง แต่จะมีประโยชน์อะไรล่ะครับ ในเมื่อบ้านเรายังขอหวยกับเจลลดไข้ ตักน้ำจากบ่อขี้ดื่มเพื่อรักษาโรค และยังเชื่อว่าน้ำมะนาวผสมโซดาจะรักษามะเร็งได้ ฟังดูตลกนะครับ แต่พอเรามาคิดว่าการที่เขายังมีความเชื่อเด๋อ ๆ กันแบบนี้ทั่วโลก ทั้งเรื่องมะนาวโซดาและหลุมดำใน LHC แสดงว่าการศึกษาวิทยาศาสตร์ของเราแม่งต้องเน่าเฟะขนาดไหน ผู้ใหญ่ที่ไม่รู้วิทยาศาสตร์ก็ไม่รู้ว่าเราทำอะไร เลยเกิดพารานอยด์ขึ้นมา และกล่างหาเราอย่างลอย ๆ ทำให้เราเหมือนนักวิทยาศาสตร์ชั่ว ๆ ที่พยายามจะยึดครองโลกเหมือนในการ์ตูนอะไรสักอย่าง

เชี่ย ผมเริ่มกลัวจริง ๆ แล้วนะเนี่ย