ในบรรดาตระกูลหนังสือ "XXX สำหรับผู้เริ่มต้น", "XXX สำหรับเด็กง่อว์", หรือ "ประวัติย่อของ XXX" ที่คุณ ๆ น่าจะเคยเห็นในร้านหนังสือ คงมีน้อยนักที่เราจะพบอะไรเกี่ยวกับวรรณคดี หรือหากจะมี ก็คงเป็นประวัติย่อ ๆ ที่เราสามารถคลิกหากันได้ในกูเกิลหรือวิกีพีเดีย เลยไม่รู้จะซื้อหนังสือเหล่านี้มาทำไม อย่างไรก็ตาม A little history of literature อาจจะทำให้คุณเปลี่ยนความคิด

แม้จะขึ้นตำแหน่งของผู้เขียนว่าเป็น "ศาสตราจารย์กิตติคุณ" (Professor Emeritus) ด้านวรรณคดีสมัยใหม่ ณ University College London แต่คุณ Sutherland กลับเป็นนักคอลัมนิสต์มือฉกาจที่รุ่มรวยด้วยศิลปะในการถ่ายทอดเรื่องราวยาก ๆ ให้เข้าใจได้ง่าย มีอารมณ์ขัน สนุก และน่าติดตามอย่างหาได้ยากจากนักวิชาการสามัญ ด้วยจำนวนหน้าแต่ละบทประมาณ 5-7 หน้าเอห้า คุณจะได้เดินทางผ่านกาลเวลา รู้จักเบวูลฟ์ เข้าเฝ้ากษัตริย์อาเธอร์ ฟังนิทานของชอเซอร์ ชมละครเช็กสเปียร์ นั่งขบคิดงึมงำกับกลุ่ม metaphysic เพลิดเพ้อไปกับกวีโรแมนติก มาจนถึงนั่งโรลเลอร์คอสเตอร์ทางจินตนาการในนิยายสัจนิยมมหัศจรรย์ โดยแทบไม่รู้สึกเลยว่าตัวเองเดินทางมาเกือบพันปี

โดยโครงสร้างเนื้อหา หนังสือเล่มนี้เรียงตามลำดับเวลาของยุควรรณคดีเป็นสำคัญ แต่ด้วยประสบการณ์เป็นคอลัมนิสต์ให้หนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียนของอังกฤษ ผู้เขียนได้ดึงเอาจุดเด่นน่าสนใจของวรรณคดีแต่ละยุคขึ้นมาเล่าอย่างมีสีสัน ทำให้เรารู้สึกได้ใกล้ชิดกับชีวิตของนักเขียนและ "ชีวิต" ของวรรณคดีที่โลดแล่นไปในภาพสังคมที่ผู้เขียนวาดไว้อย่างมีชีวิตชีวา ความดีงามของหนังสือเล่มนี้จึงไม่ได้ทำให้เราแค่ตระหนักถึงความงามของวรรณคดีเท่านั้น แต่ทำให้เรามองเห็นจริง ๆ ว่าชีวิตของวรรณคดีและวรรณคดีในชีวิตมนุษย์นั้นแยกกันไม่ออกเลย

เอาละ ยังไงเสีย เราก็ต้องเผชิญความจริงอันน่าเศร้า 2 ข้อ คือ ประการแรก แม้จะได้ชื่อว่าเป็นประวัติของ "วรรณคดี" (เฉยๆ) แต่หนังสือเล่มนี้กลับพูดถึงแต่วรรณคดีและนักเขียนอังกฤษ (และนักเขียนที่ใช้ภาษาอังกฤษ) เป็นสำคัญ ประการสอง ยังไม่มีแปลไทยจ้า ด้วยอุปสรรค 2 ข้อนี้ ทำให้หนังสือนี้จำกัดอยู่เฉพาะคนที่สนใจวรรณคดีอังกฤษและสามารถข้ามกำแพงภาษาไปได้ 

แต่ถ้าให้ผมพูดจากใจ ผมอยากให้คนทั่วไปอ่านหนังสือเล่มนี้นะ ด้วยความที่ผู้เขียนเขาเขียนสนุกจริง อยากให้เราไปตามอ่านเรื่องที่เขาพูดถึง และวิธีการมองวรรณคดีที่อยู่ในชีวิตของเราจริง ๆ แค่นี้ผมก็คิดว่าหนังสือเล่มนี้ควรค่าแก่การอ่านสำหรับคนรักหนังสือแล้ว

ยัวร์ส,

มะเขือ.

ข้อมูลหนังสือ: A little history of literature.  2014.  John Sutherland. สำนักพิมพ์ Yale University Press. สั่งจากอะเมซอนได้ที่ ลิ้ง นี้