อารัมภบท

ณ หมู่บ้านดอนผักหวานหมู่บ้านที่ตั้งอยู่ทางภาคอีสานของประเทศไทย ในช่วงยุค 80 หมู่บ้านแห่งนี้ยังมีชาวบ้านอาศัยอยู่ไม่มาก ถ้านับเป็นครัวเรือนแล้วมีไม่ถึง 50 หลังคาเรือน บ้านแต่ละหลังจะปลูกเรียงกันตามแนวถนนทั้งฝั่งซ้ายและขวา จะมีบางช่วงที่เว้นระยะกันบ้าง ที่เว้นระยะกันนี่แหละเลยกลายเป็นเขตแดนแบ่งคุ้มของหมู่บ้าน 

ด้วยความที่บ้านเรือนมีไม่มากคุ้มที่แบ่งออกก็มีเพียงไม่กี่คุ้มเอง ชื่อคุ้มก็เรียกขานกันตามสถานที่สำคัญ ที่อยูใกล้เคียงก็จะมีคุ้มใน คุ้มวัด คุ้มโรงเรียนและคุ้มนอกสมาชิกในหมู่บ้านส่วนมากจะเป็นเครือญาติกัน เพราะฉะนั้นทุกคนจะรู้จักหน้าค่าตากันดีใครลูก ใครหลานใคร ใครเกิดใครตาย ใครแต่งหรือใครจะบวช หัวบ้านท้ายบ้านรู้กันหมด เพราะจะต้องไปช่วยงานนั่นเองขาดใครไปไม่ได้  ความสุข สนุกสนาน หรือความเดือดเนื้อร้อนใจใด ๆ ที่เกิดขึ้นกับสมาชิกในหมู่บ้าน  ทุกคนก็รู้สึกไม่ต่างกันเลย

“แต่นั่นมันยุคปี 80 สินะ” เดอลา หญิงสาววัย 40 สมาชิกคุ้มวัดพลางคิดในใจ แล้วเธอก็ถอนหายใจเฮือกใหญ่ ก่อนที่จะหย่อนตัวลงนั่งข้าง ๆ กอไผ่ริมห้วยแดง ที่อยู่ติดกับที่นาของพ่อเธอ ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากบ้านเธอนัก

เอี๊ยด ! อ๊าด ! เอี๊ยด ! อ๊าด !

เสียงกอไผ่ล้อลมเสียดสีกันไปมา  คอยขับกล่อมให้เดอลาตกอยู่ในภวังค์ของตัวเองอีกครั้ง

“นานแค่ไหนแล้วนะที่ไม่ได้มานั่งอยู่ตรงนี้ ? ที่ที่เธอมาย้อนอดีตกับความคิดของตัวเอง ทั้งสุขทั้งทุกข์ เสียงหัวเราะ เสียงร้องให้ ! นานแค่ไหนแล้ว ?" เดอลาย้อนถามตัวเองอีกครั้ง

ลมเย็นพัดเข้ามาปะทะใบหน้าของหญิงสาว  ขณะที่เธอกำลังเอนตัวลงเพื่อพิงตอไม้ข้างกอไผ่  ที่สูงชะลูดเอนไหวไปตามแรงลมอยู่ตอนนี้ พร้อมกับหลับตาสูดลมหายใจเข้าปอดลึก ๆ เท่าที่เธอจะทำได้ ราวกับว่าไม่ได้รับอากาศแบบนี้มาเป็นชาติแล้ว 

พลางนึกในใจ “กับข้าวมื้อเย็นนี้คงเป็นอย่างอื่นไปไม่ได้นอกจากลาบ” หญิงสาวยิ้มกับตัวเองเมื่อนึกถึงสมัยที่ยังเป็นเด็กหญิงแก่นแก้วไม่รู้ประสีประสาอะไร....... 

แล้วพบกันใหม่นะคะ.......

ด้วยฮัก : งามดอกบัว