สวัสดีค่ะทุกคน ห่างหายกันไปนานเลย ทุกคนสบายดีกันไหมคะ?

หวังว่าช่วงนี้จะมีเรื่องที่ทำให้ทุกคนยิ้มได้บ้าง ไม่มากก็น้อยค่ะ :)

ก่อนหน้านี้เราได้มีโอกาสพูดคุยกับคน ๆ หนึ่งที่รู้สึกลัวการใช้ภาษาที่ไม่ถนัด เพราะได้เจอกับประสบการณ์ไม่ดีที่ทำให้รู้สึกอายมาค่ะ และเราก็ได้เล่าเรื่องราวบางส่วนจากประสบการณ์ที่ตัวเองเจอมาให้เขาฟังพร้อมกับให้กำลังใจเขาไป เราคิดว่าเขาดูรู้สึกดีขึ้น เลยอดคิดไม่ได้ว่าบางที เรื่องนี้อาจจะมีประโยชน์กับคนอื่นอีกก็ได้ เลยอยากลองมาเขียนเรื่องเต็มเอาไว้ในนี้ค่ะ

อย่างน้อย เราก็หวังว่าเรื่องนี้จะทำให้คุณได้รู้ว่า บางครั้ง เวลา  คำพูดและรอยยิ้มเล็ก ๆ ของคุณก็อาจเป็น “ปาฏิหาริย์” ที่ยิ่งใหญ่สำหรับใครอีกคน ที่กำลังหมดหวังและต้องการมันอยู่ก็ได้

ถ้าทุกคนพร้อมแล้ว เราขอเริ่มเลยนะคะ :)

                                ***************

กาลครั้งหนึ่ง…ซึ่งก็ไม่ได้นานเท่าไหร่

เราได้ไปเรียนปริญญาโทที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในประเทศญี่ปุ่น และลงเรียนวิชาการภาษาญี่ปุ่นระดับที่สูงกว่าเลเวลความสามารถของตัวเองไป เพราะมีแนวคิดที่ยึดถือมาตลอดว่า “เราต้องเลือกทำในสิ่งที่ยากกว่าระดับความสามารถของตัวเอง ถึงจะเก่งขึ้นได้” และมีภาพความคิดที่ยิ่งใหญ่ว่า “หากเราอยากขึ้นที่สูง ก็ต้องปีนภูเขา ไม่ใช่เดินทางราบอย่างที่ตัวเองคุ้นเคย”

และความคิดนี้ก็พาเราไปตกหล่มอย่างแรงค่ะ เพราะสำหรับการเรียนภาษา การฝึกทักษะการฟังและพูด มันไม่เหมือนกับการฝึกทักษะการอ่าน การเขียน และการเรียนแกรมม่า

การอ่าน การเขียน และแกรมม่านั้น คุณสามารถฝึกฝน ท่องจำ และศึกษาก่อนถึงเวลาเรียนจริงได้ แต่สำหรับการฟังและพูดนั้น คุณต้องมีความรู้ด้านคำศัพท์ที่หลากหลาย ต้องแยกระดับเสียงในแต่ละคำให้ออก และต้องสามารถเข้าใจเนื้อหาได้ในทันทีที่ฟัง ถึงจะสามารถโต้ตอบกับคู่สนทนาและฝึกต่อไปได้

ในคลาสเรียนนี้ อาจารย์มักจะให้เราจับคู่แบบสุ่ม และคู่สนทนาของเราก็ไม่เคยพูดเรื่องเดียวกันเลยสักครั้ง ในตอนนั้น เลเวลภาษาญี่ปุ่นของเราอยู่ในระดับกลางที่กำลังจะไปถึงระดับสูง แต่เราลงคลาสการพูดระดับสูงไป เพราะฉะนั้น เนื้อหาที่เราคุยจึงไม่ใช่เรื่องสัพเพเหระอย่างการกินการนอน, บอกเล่าประสบการณ์, ฝึกฝนคำพูดที่ใช้ในสังคมการทำงาน หรือพูดถึงการใช้ชีวิตทั่วไป แต่เป็นเรื่องที่ใหญ่และซับซ้อน ตั้งแต่การเมือง, เทคโนโลยี, กฎหมาย, ข้อบกพร่องในระบบการศึกษา ไปจนถึงคำถามว่าควรมีพิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำอยู่หรือไม่ เพราะถึงจะมีประโยชน์ในด้านการเป็นแหล่งความรู้ แต่ในอีกด้านหนึ่งก็ถือเป็นการทารุณกรรมสัตว์เช่นกัน และความจริงแล้วก็มีบางประเทศที่ทางพิพิธภัณฑ์จะซื้อสัตว์น้ำจากพวกนักล่า ซึ่งส่งผลต่อระบบนิเวศน์ด้วย

ตั้งแต่เรียนคลาสนี้ เราเตรียมตัวและอ่านหนังสือล่วงหน้าหนักมาก แต่สุดท้ายก็แทบไม่ช่วยอะไรเลย เพราะถึงเวลาก็ไปเจอหัวข้อการสนทนาที่คาดไม่ถึงอยู่ดี ก็เลยท้อมากขึ้นเรื่อย ๆ แต่ก็ยังสู้ค่ะ และก็มาถึงจุดที่ทำให้รู้สึกว่าไม่เอาแล้ว สู้ต่อไม่ไหวแล้ว 

วันนั้นเป็นวันพรีเซนต์ อาจารย์ให้ทุกคนไปหาหัวข้อที่สามารถถกประเด็นได้มาค่ะ เราทำเกี่ยวกับเรื่อง Robot Taxi หรือแท็กซี่หุ่นยนต์ของญี่ปุ่นที่มีกำหนดจะเริ่มใช้งานในช่วงโอลิมปิกค่ะ (ที่สุดท้ายก็ไม่ได้จัดเพราะโควิด-19) 

หลายคนอาจจะไม่รู้ แต่ความจริงแล้วช่วงนั้นญี่ปุ่นได้พัฒนาแท็กซี่หุ่นยนต์ขึ้นมาสำหรับงานโอลิมปิกด้วย แท็กซี่พวกนี้จะเป็นระบบอัตโนมัติ ไม่มีคนขับ ราคาถูกกว่าแท็กซี่ทั่วไป และรองรับภาษาต่างชาติอีกหลายภาษาเพื่อให้นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติสามารถเดินทางได้สะดวกค่ะ 

แต่เนื่องจากเราเอามาตั้งเป็นประเด็นให้ถก เลยตั้งคำถามมาว่าคิดว่าจะดีจริงหรือไม่ เพราะถึงจะฟังดูไฮเทคและสะดวกมาก แต่ในอีกทางก็มีเรื่องของความปลอดภัย การหลงทาง การรับมือกับภัยธรรมชาติ (เช่น แผ่นดินไหว) ที่อาจเกิดขึ้นอย่างกระทันหัน อุบัติเหตุ รวมถึงเรื่องผลกระทบต่อค่าแรงคนขับแท็กซี่ในญี่ปุ่นด้วย

วันพรีเซนต์ เราตื่นเต้นมาก แต่ก็พยายามเตรียมทุกอย่างมาอย่างดี ทั้งพิมพ์สไลด์ ท่องสคริปต์ ฝึกท่องหน้ากระจกทุกวันเพื่อลดความตื่นเต้น จนรู้สึกมั่นใจมากพอว่าน่าจะผ่านมันไปได้

แต่พอถึงงานจริงก็จอดตั้งแต่สไลด์ที่สองค่ะ เพราะหนึ่งในคนฟังถามขึ้นมาว่า “ทำไมถึงใช้คำว่า Robot Taxi ? ” เราตอบไปว่าเราใช้ตามสำนักข่าวชื่อดังของญี่ปุ่นและตามที่บริษัทที่สร้างตัวรถและระบบบริการพวกนี้เรียก เขาให้นิยามมาว่าเป็นแท็กซี่ที่เคลื่อนที่ด้วยตัวเองโดยไม่ต้องมีคนขับ แต่หลังจากนั้นก็โดนอีกฝ่ายแย้งว่าไม่เห็นด้วย เพราะเป็นคำที่ความหมายกำกวม คำนี้อ่านแล้วทำให้เข้าใจว่าจะมีหุ่นยนต์นั่งอยู่ในรถ ละทำหน้าที่เป็นคนขับรถค่ะ (ซึ่งก็มีเหตุผลนะ 😅 ) แต่หลังจากนั้น เขาก็เริ่มหันไปหาผู้ฟังคนอื่น ๆ แล้ววิจารณ์เรื่องการใช้คำของเราค่ะ จากที่เป็นคำที่เราพอฟังออกบ้าง จนตอนหลังเราฟังไม่ออกเลยไม่รู่ว่าพูดเรื่องอะไร แต่คนอื่น ๆ ก็หันมามองเราแปลก ๆ กัน และจังหวะที่แย่ที่สุดก็คือตอนที่เขาหันมาถามคำถามเราเกี่ยวกับสิ่งที่เขาพูดไป เรานิ่งไปสักพัก แต่สุดท้ายก็ต้องยอมรับความจริง

“ต้องขออภัยด้วยนะคะ คือคุณใช้ศัพท์ที่ฉันไม่รู้จัก ฉันก็เลยไม่เข้าใจคำถามค่ะ…พอจะขยายความให้ฟังหน่อยได้ไหมคะ?”

จากนั้นทุกอย่างก็เงียบ เพื่อนคนนั้นยิ้มอย่างผู้ชนะ หันไปหาเพื่อนคนอื่น ๆ และทำสีหน้าที่เราเห็นแล้วรู้สึกไม่สบายใจเท่าไหร่ จากนั้นเขาก็พูดอะไรสักอย่างต่อ เราก็ไม่รู้จะทำยังไง ได้แต่พยายามท่องคำสามคำสำหรับพารากราฟถัดไปในสคริปต์ เพื่อให้ไม่ลืม และสามารถพูดต่อได้ทันทีที่ต้องทำ แต่สีหน้าเราคงดูไม่ดีเท่าไหร่ และในที่สุด เพื่อนผู้ชายคนหนึ่งก็พูดขัดขึ้นมา

“อย่างน้อยก็ให้เขาได้พรีเซนต์ต่อก่อนไม่ได้หรือไง?”

“ทำไมต้องให้พรีเซนต์ต่อ แค่เมื่อกี๊ยังไม่เข้าใจคำถามเลย”

“แต่นี่เพิ่งสไลด์ที่สองเองนะ” เพื่อนผู้หญิงอีกคนหนึ่งพูดขึ้นมา “มันอาจจะมีคำตอบของสิ่งที่คุณถามอยู่ในสไลด์อื่น ๆ ก็ได้นะคะ”

จากนั้นทั้งกลุ่มก็หันไปมองเพื่อนคนนั้นพร้อมกัน เขาเลิ่กลั่ก ก่อนจะหันมามองหน้าเรา แล้วสุดท้าย ก็ยอมหยุดให้อย่างไม่เต็มใจนัก

เราเลยพรีเซนต์ต่อ จนถึงตอนตอบคำถาม ก็พยายามทวนคำถามและถามศัพท์ที่คนอื่นใช้และฉันไม่เข้าใจก่อนตอบ โชคดีที่สิ่งที่คน ๆ นั้นสงสัยเหมือนจะมีคำตอบอยู่ในสไลด์หลัง ๆ อยู่แล้ว เขาเลยไม่ได้พูดอะไรอีก (เห็นเพื่อนที่ช่วยขัดจังหวะให้ 

หันไปบอกว่า “นี่ไง! ที่คุณถามเมื่อกี๊น่ะ” น่ะค่ะ) และก็โชคดี ที่เพื่อนคนอื่นในกลุ่มก็ยังพอมีคนที่ใจดีอยู่บ้าง ไม่อย่างนั้นเราก็คงทำอะไรไม่ถูกเหมือนกัน เป็นหนึ่งในเรื่องดี ๆ ที่เรายังรู้สึกขอบคุณมาจนถึงทุกวันนี้เลยค่ะ

แต่หลังจากนั้นเราก็รู้สึกไม่มั่นใจในการใช้ภาษาญี่ปุ่นของตัวเองไปเลยค่ะ รู้สึกว่าไม่อยากยุ่งอะไรอีกแล้ว ดังนั้น พอเลิกเรียน เราก็เลยเดินไปหาอาจารย์ บอกว่าขอถอนชื่อออกจากวิชานี้

“ถอนทำไม เกิดอะไรขึ้น?” 

“เลเวลนี้มันคงสูงเกินไปน่ะค่ะ หนูคงไม่ไหวจริง ๆ “ ฉันสรุปหลังจากเล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นให้อาจารย์ฟัง 

“ไม่ต้องถอนหรอก ตอนสอบน่ะ ออกแค่ในหนังสือเรียนเท่านั้นแหละ”

อาจารย์ตอบเท่านี้ แล้วก็เดินออกจากห้องไป

ส่วนเรา ก็ได้แต่คิดว่าอาจารย์ไม่เข้าใจ ตอนนี้เราหมดความมั่นใจในการใช้ภาษาไปแล้ว ไม่อยากพูดอีกแล้ว จะให้ทำยังไง

แล้วเราก็ร้องไห้ ลงบันไดเลื่อนไป น้ำตาไหลเพราะห้ามไม่อยู่ ในใจก็คิดแต่ว่า “พระเจ้าคะ หนูมาทำอะไรอยู่ที่นี่ ? ” กับ “ไม่เอาแล้ว จะไม่พูดภาษาษาญี่ปุ่นอีกแล้ว” คนที่ขึ้นบันไดเลื่อนสวนมาก็เหล่มอง บางคนก็สะกิดกันให้ดู จนเราต้องพยายามดึงผมลงมาปิดหน้า แล้วก็เดินก้มหน้าอีกสักหน่อย ช่วยได้พอสมควรเลยทีเดียว

หลังจากนั้น เราก็เดินผ่านตึกเรียนแห่งหนึ่งที่ใช้ประจำ ในนั้นมีร้านสะดวกซื้ออยู่ เราคิดว่าถ้าได้ชูครีมสักชิ้นคงรู้สึกดีขึ้น เลยเดินเข้าไป

ก่อนจะพบว่า ไม่มีชูครีม…

เอาไงล่ะทีนี้ ? เราถามตัวเอง ก่อนจะพยายามกวาดตามองไปรอบ ๆ ว่าพอจะมีอะไรที่แทนกันได้บ้างไหม…ซึ่งสุดท้ายก็ไม่มี ก็เลยเงยหน้าขึ้นถอนหายใจ ก่อนจะสังเกตเห็นอะไรบางอย่าง

ตรงสุดมุมของชั้นขนมนั้น มีผู้หญิงคนหนึ่งยืนอยู่ เธอดูมีอายุแล้ว เจ้าเนื้อนิดหน่อย ใส่แว่นตากรอบใหญ่และแต่งตัวดี ดูภูมิฐานสมวัย เธอจ้องเขม็งมาที่เรา แล้วพอเห็นว่าเราเห็นเธอเข้าแล้ว ก็เลยเดินเข้ามาทักทาย

“เรียนอยู่ที่นี่เหรอจ๊ะ ? ” 

“ใช่ค่ะ” ฉันตอบไปเป็นภาษาญี่ปุ่นด้วยความเคยชิน

“เอ๊ะ! คนต่างชาติหรอกเหรอ หนูดูเหมือนคนญี่ปุ่นเลยนะ มาเรียนแลกเปลี่ยนเหรอจ๊ะ?”

“เปล่าค่ะ เรียนปริญญาโทน่ะค่ะ”

“เอ๊ะ! งั้นเหรอ เก่งมากเลยนะที่สอบเข้ามาได้ แล้วเรียนคณะไหนเหรอจ๊ะ? แล้วเราเคยเจอกันมาก่อนไหมนะ หนูดูหน้าคุ้น ๆ จังเลย”

เราไม่รู้ว่าเพราะอะไร เราถึงได้ตอบผู้หญิงคนนี้ไปทุกคำถาม อาจจะเพราะการร้อง “เอ๊ะ!” นำหน้าประโยคที่เราคิดว่าน่ารักดี หรือรอยยิ้มเป็นมิตร หรือสายตาที่เหมือนญาติผู้ใหญ่ใจดี แต่เธอก็ชวนเราคุยต่อไปเรื่อย ๆ ถามเรื่องทั่วไปที่ไม่ได้ทำให้รู้สึกอึดอัดในการตอบ จนพอฉันตอบคำถามหนึ่งของเธอจบ เธอก็เงียบ แล้วมองฉันยิ้ม ๆ ดวงตาเป็นประกาย

“หนูใช้ภาษาญี่ปุ่นได้สวยมากเลยนะ” 

เราสะดุ้ง ลืมตัวไปซะสนิทเลยว่าตั้งใจจะไม่ใช้ภาษาญี่ปุ่นอีกแล้ว แล้วทันใดนั้น เราก็รู้สึกไม่มั่นใจขึ้นมาทันที 

“เอ่อ ขอบคุณค่ะ…” 

“เคยเรียนมาเหรอจ๊ะ ? ”

“ใช่ค่ะ ตอนเรียนปริญญาตรีที่ไทย”

“เรียนนานไหม ? ”

“สี่ปีค่ะ”

“อื้มมม” เธอส่งเสียงพร้อมรอยยิ้ม

“ ? “

“เขาสอนหนูมาดีมากเลยนะ”

… ! ! !

“สำเนียงดี เลือกใช้คำได้น่ารัก มารยาทในการพูดก็ออกมาสวยมากเลย ถ้าครูของหนูมาได้ยินคงดีใจ”

“…ขอบคุณค่ะ”

“แล้วยังเรียนภาษาญี่ปุ่นอยู่ไหม ? ”

“มีลงอยู่วิชาหนึ่งค่ะ” 

“ดีแล้ว” เธอยิ้ม แล้วก้มหน้ามาใกล้ขึ้นอีกเล็กน้อย ก่อนจะจ้องลึกเข้ามาในตา “พยายามต่อไปนะ สู้ ๆ “ 

“…ค่ะ” 

“อ้อ! ส่วนฉันเป็นอาจารย์ล่ะ ห้องทำงานอยู่ในตึกนี้เหมือนกัน ถ้ามีโอกาสก็แวะมาได้นะ อยู่ที่ชั้นสิบสี่จ้ะ แต่นี่ฉันต้องไปแล้ว ดีใจที่ได้คุยกันนะ”

แล้วจากนั้นเราก็บอกลาและโบกมือบ๊ายบายกัน มารู้สึกตัวเอาทีหลังว่าเมื่อกี๊ตอนที่คุยกับอาจารย์คนนี้ก็สดชื่นขึ้นนิดหน่อย คงเป็นเพราะท่าทางและน้ำเสียงอันร่าเริงของเธอ

แต่เราก็อดคิดไม่ได้ค่ะ ว่านี่เป็นกำลังใจจากพระเจ้า เพราะเรื่องที่เกิดขึ้นในห้องเรียน แม้แต่อาจารย์และเพื่อนกลุ่มอื่นที่อยู่ในห้องด้วยกันก็ยังไม่รับรู้ และความคิดที่จะยอมแพ้ก็ดังอยู่แค่ในใจของเรา ไม่มีทางที่จะมีใครมารู้ได้เลย

การที่อยู่ดี ๆ เราก็ได้พบกับคนแปลกหน้าที่ยืนจ้องเราอยู่นานเพียงเพราะคิดว่าเราดูหน้าคุ้น ๆ

การที่อยู่ดี ๆ ก็ถูกสถานการณ์ดึงให้ต้องพูดภาษาญี่ปุ่นออกมาทั้ง ๆ ที่ตั้งใจว่าจะไม่พูดอีกแล้ว

และการที่ได้รับคำชมเกี่ยวกับการเลือกใช้คำที่เพิ่งโดนวิจารณ์มาหมาด ๆ พร้อมกับคำให้กำลังใจสั้น ๆ และรอยยิ้มที่อบอุ่นใจดีที่เราไม่รู้ตัวเลยว่าเป็นสิ่งที่เรากำลังต้องการอยู่ในเวลานั้น

เหตุการณ์นี้ทำให้เรารู้สึกเหมือนได้ยินคำนี้จากพระเจ้าค่ะ 

“ก็ทำได้ดีออกนี่นา อย่าเพิ่งยอมแพ้สิ มีคนที่ภูมิใจในตัวเธออยู่นะ”